Yas tutan çocuğa nasıl davranmalı?
Çoğu küçük çocuk, anlamasa da ölümün farkındadır. Ölüm, çizgi filmlerde ve televizyonda yaygın bir temadır ve çocuğunuzun arkadaşlarından bazıları zaten sevdiği birini kaybetmiş olabilir. Ancak kederi ilk elden deneyimlemek çocuklar için farklı ve çoğu zaman kafa karıştırıcı bir süreçtir. Bir ebeveyn olarak çocuğu kaybın acısından koruyamazsınız ancak onun güvende hissetmesine yardımcı olabilirsiniz. Duygularını ifade etmelerine izin vererek ve onları cesaretlendirerek, çocuğunuzun gelecekte ona fayda sağlayacak sağlıklı başa çıkma becerileri geliştirmesine yardımcı olabilirsiniz.
Çocuklar farklı şekilde yas tutar
Sevdiği birinin kaybı ardından, çocuk bir dakika ağladıktan hemen sonra oyun oynamaya geçebilir. Değişken ruh halleri üzgün olmadıkları ya da yas tutmayı bıraktıkları anlamına gelmez; Çocuklar bu durumla yetişkinlerden farklı şekilde baş ederler ve oyun oynamak, çocuğun bunalmasını önleyen bir savunma mekanizması olabilir. Ölen kişiye veya tamamen başka birine karşı depresif, suçlu, endişeli veya kızgın hissetmek de normaldir. Çok küçük çocuklar gerileyebilir ve yatağı tekrar ıslatmaya başlayabilir veya bebek konuşmasına geri dönebilir.
Kederli bir çocuğu duygularını ifade etmeye teşvik edin
Çocuklar, hissettikleri duyguları ifade etmede iyidir. Ölümle ilgili faydalanabileceğiniz çocuk kitapları vardır ve bu kitapları birlikte okumak, çocuğunuzla sohbet başlatmanın harika bir yolu olabilir. Pek çok çocuk duygularını kelimelerle ifade edemediğinden, diğer yararlı yöntemler arasında resim çizmek, not defteri oluşturmak, fotoğraf albümlerine bakmak veya hikaye anlatmak yer alır.
Gelişimsel olarak uygun davranışlar gösterin
Bir çocuğun ölüme nasıl tepki vereceğini, hatta ölüm kavramını kavrayıp kavrayamayacağını bilmek zordur. Çok fazla bilgiyi gönüllü olarak vermeyin, çünkü bu çok zorlayıcı olabilir. Bunun yerine sorularına cevap vermeye çalışın. Çok küçük çocuklar genellikle ölümün kalıcı olduğunun farkına varmazlar ve örneğin oyuncaklarını toplayıp sebzelerini yerlerse ölen sevdiklerinin geri geleceğini düşünebilirler. Psikiyatrist Dr. Gail Saltz, “Çocuklar ölümün kötü olduğunu anlıyorlar ve ayrılıktan hoşlanmıyorlar, ancak 'sonsuza kadar' kavramı onlarda mevcut değil." diye açıklıyor.
Daha büyük, okul çağındaki çocuklar ölümün kalıcılığını anlarlar ancak yine de kafalarında birçok soru işareti olabilir. Ölüm hakkında soru soran çocuğunuza dürüst ve net bir şekilde cevap vermek için elinizden geleni yapın. Her şeye cevap veremezseniz de sorun değildir; Önemli olan çocuğunuzun erişimine açık olmaktır.
Doğrudan tutum gösterin
Ölümü tartışırken asla örtmece kullanmayın. Çocuklar son derece gerçekçidir ve sevilen birinin "uykuya gittiğini" duymak korkutucu olabilir. Örtük ifadeler, çocuğunuzun yatma vaktinden korkmasına neden olmanın yanı sıra, gelecekte ihtiyaç duyacağı sağlıklı başa çıkma becerilerini geliştirme fırsatını da engeller.
Çocuğun cenazeye katılması doğru mudur?
Cenazeye katılıp katılmamak tamamen size ve çocuğunuza bağlı olan kişisel bir karardır. Cenaze törenleri kapanışı ve vedalaşmayı sağlamada yardımcı olabilir, ancak bazı çocuklar bu kadar yoğun bir deneyime hazır değildir. Bir çocuğu asla cenazeye katılmaya zorlamayın. Çocuğunuz gitmek istiyorsa onu orada göreceklerine hazırladığınızdan emin olun. Cenaze törenlerinin çok üzücü olaylar olduğunu ve bazı insanların muhtemelen ağlayacaklarını açıklayın. Ölen kişinin bedeninin tabutta olacağını da çocuğunuza açıklamalısınız.
En iyi hazırlıklı çocuğun bile üzülebileceğini ve davranışlarının öngörülemez olabileceğini unutmayın. Dr. Saltz, "Çocuklar sizin isteyebileceğiniz veya beklediğiniz şekilde davranmayacaklardır" diyor. "Cenaze töreninin vedalaşmak için en iyi yol olmadığına karar verirseniz, bunun başka yolları da vardır." Bir ağaç dikmek, hikayeler paylaşmak ya da bir nehre çiçek salmak, çocuğun vedalaşmasını sağlamak için iyi alternatifler olabilir.
İlginizi çekebilir: Ölüm çocuğa nasıl anlatılmalı?
Ölümden sonraki yaşamı tartışmak...
Dr. Saltz, ölümden sonraki yaşam fikrinin acı çeken bir çocuğa çok yardımcı olabileceğini gözlemliyor. Ahiret hayatıyla ilgili dini inançlarınız varsa şimdi bunları paylaşmanın tam zamanı. Ancak dindar olmasanız bile, bir kişinin başkalarının kalplerinde ve zihinlerinde yaşamaya devam ettiği kavramıyla çocuğunuzu rahatlatabilirsiniz. Ayrıca bir not defteri oluşturabilir veya kaybettiğiniz kişiyi temsil eden bir şey dikebilirsiniz.
Kendi acınızı görmezden gelmeyin
Çocuklar genellikle ebeveynlerinin yas tutma davranışlarını taklit ederler. Duygularınızı göstermek önemlidir çünkü bu, çocuklara üzgün veya üzgün hissetmenin sorun olmadığı konusunda güvence verir. Ancak, patlayıcı veya kontrolsüz bir şekilde tepki vermek, çocuğunuza kederle baş etmenin sağlıksız yollarını öğretir.
Rutinlere olabildiğince sadık kalın
Çocuklar rutinlerde büyük rahatlık bulurlar; bu nedenle, eğer biraz yalnız kalmaya ihtiyacınız varsa, çocuğunuzun yaşamını mümkün olduğunca normal tutmanıza yardımcı olabilecek akraba veya arkadaşlar bulmaya çalışın. Sevilen birinin ölümü nedeniyle yas tutmak önemlidir ancak çocuğunuzun hayatın devam ettiğini anlaması için günlük rutinler de önemlidir.
Bazı özel durumlar...
Pek çok çocuk için bir evcil hayvanın ölümü, ölümle ilk karşılaşmaları olacaktır. Çocukların evcil hayvanlarıyla kurdukları bağlar çok güçlüdür ve ailede yaşayan bir hayvanın ölümü çok üzücü olabilir. Evcil hayvan kaybı yaşandığında, küçük dostunuzun önemini küçümsemeyin veya ölü evcil hayvanı hemen yeni bir hayvanla değiştirmeyin. Bunun yerine çocuğunuza köpeği veya kedisi için yas tutması için zaman tanıyın. Bu onlara ölümü, ayrıca yasla sağlıklı ve duygusal açıdan destekleyici bir şekilde nasıl başa çıkılacağını öğretmek için bir fırsattır. Büyükanne veya büyükbabanın ölümü küçük çocuklar için de yaygın bir deneyimdir ve "Sırada annem mi olacak?" gibi birçok soruyu gündeme getirebilir. Çocuğunuza muhtemelen uzun süre yaşayacağınızı söylemek önemlidir.
Bir ebeveynin ölümünden sonra çocuklar doğal olarak geri kalan ebeveynin veya diğer bakıcıların ölümü konusunda endişe duyacaktır. Çocuğunuza; sevildiğine ve her zaman ilgilenileceğine dair güvence verin. Bu süre zarfında, bakım sağlama konusunda aile üyelerine güvenmek iyi bir fikirdir. Ebeveynin veya kardeşin ölümü gibi önemli bir ölüm durumunda da terapi önerilmektedir. Psikiyatrist Dr. Saltz "Terapi, aile üyelerinin kendileri de yas tuttuğu için onlarla konuşamayacağını hissettiğinde çocuğa başka bir çıkış yolu sağlar." diyor.
Ciddi sorunların tedavisini ihmal etmeyin
Çocuğunuzun alışılmadık derecede üzgün göründüğünü ve keder ve kayıpla baş edemediğini fark ederseniz, onda uyum bozukluğu denilen bir durum olabilir. Uyum bozukluğu, bazı çocukların acı verici veya yıkıcı bir olay yaşadıktan sonra geliştirdiği ciddi ve sıkıntı verici bir durumdur. Çocuğunuzun kayıptan sağlıklı bir şekilde kurtulamadığını düşünüyorsanız çocuğunuzun doktoruna veya bir çocuk-ergen ruh sağlığı uzmanına danışmanız iyi bir fikirdir. Çocuklarda ruhsal dayanıklılık ve esneklik oluşturmaya dair ipuçları ise bu içerikte...
Referans: Rachel Ehmke. "Helping Children Deal With Grief" Şuradan alındı: https://childmind.org/article/helping-children-deal-grief/
Haber Kaynak : HTHAYAT.HABERTURK.COM
"Yayınlanan tüm haber ve diğer içerikler ile ilgili olarak yasal bildirimlerinizi bize iletişim sayfası üzerinden iletiniz. En kısa süre içerisinde bildirimlerinize geri dönüş sağlanılacaktır."